Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Τεύχος: 23-24 (68-69)

Τεύχος: 22 (67)

  • Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση της ερευνητικής μεθόδου της Έρευνας – Δράσης στο πεδίο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Με αφορμή την πρόσφατη ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής της δεύτερης συγγραφέως, μια έρευνα δράση σχετικά με τη διερεύνηση των επιδράσεων ενός προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης βασισμένης στον τόπο σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, επιχειρήσαμε να σκιαγραφήσουμε πως έχει εφαρμοστεί η Ερευνα Δράση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στη χώρα μας.

Τεύχος: 19 (64)

Τεύχος: 18 (63)

  • Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ)/Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) προβάλλεται ως η ριζοσπαστικά διαφορετική μορφή διδασκαλίας, που μέσα από την οικοδόμηση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας ταυτόχρονα επιχειρεί να αλλάξει τη φυσιογνωμία του παραδοσιακού σχολείου. Εμφανίζεται ως ένα εκπαιδευτικό κίνημα, του οποίου οι παιδαγωγικές αρχές και μέθοδοι διαφοροποιούνται σημαντικά από κείνες του παραδοσιακού σχολείου, δίνοντας έμφαση εκτός των άλλων στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της κριτικής, δημιουργικής και συστημικής σκέψης, που θα της προσδώσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της (κριτική, ολιστική, συστημική) και θα διαποτίσουν τη φιλοσοφία και την πρακτική της. Συνιστούν βασικές εκπαιδευτικές επιδιώξεις και παράλληλα συνεχή πρόκληση για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Στα πλαίσια αυτής της εργασίας θα επιχειρηθεί να αναδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο η ανάπτυξη και καλλιέργεια της κριτικής, δημιουργικής και συστημικής σκέψης προωθούν την ΠΕ/ ΕΑΑ και συμβάλλουν στην πραγμάτωσή της.

Τεύχος: 16 - 17 (61 - 62)

  • Η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της σύζευξης των καινοτόμων Προγραμμάτων ΠΕ που εκπονούνται στις σχολικές μονάδες με τις ανάγκες και προτεραιότητες των δήμων προχώρησε στις αρχές του σχολικού έτους 2016-2017 στην ίδρυση του Τοπικού Θεματικού Δικτύου Π.Ε σε συνεργασία με το αντίστοιχο Γραφείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, τον Δήμο Παύλου Μελά, το Κ.Π.Ε. Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου και Φορείς του Δήμου Παύλου Μελά, Το σκεπτικό ανάπτυξης του Δικτύου ήταν η υπάρχουσα κατάσταση και τα προβλήματα που συνθέτουν το πάζλ του δήμου με κρίσιμα ζητήματα την διαχείριση των απορριμμάτων, τους υποβαθμισμένους ελεύθερους χώρους και τις σχολικές αυλές και κυρίως το ενδιαφέρον του δήμου για μείωση του όγκου των απορριμμάτων, προώθηση της ανακύκλωσης στα σχολεία & τις οικογένειες των δημοτών μέσω των μαθητών-αυριανών πολιτών, προστασία του αστικού πράσινου και αειφορική διαχείριση (διαμόρφωση, προστασία) των ελεύθερων χώρων για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.

Τεύχος: 15 (60)

Τεύχος: 13 (58)

  • Η παρούσα εργασία αναφέρεται σε μία διδακτική μέθοδο, την Ιστοριογραμμή/Storyline. Συζητά το αν αυτή μπορεί να εφαρμοστεί ως μια εναλλακτική μορφή ενταξιακής παιδαγωγικής προσέγγισης για την εκπαίδευση μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μέσα από ένα παράδειγμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Το κείμενο αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται αδρά η πορεία της ειδικής αγωγής στην Ελλάδα από πλευράς εθνικής πολιτικής και εκπαιδευτικής πρακτικής. Ακόμη, διασαφηνίζονται οι όροι «ένταξη» και «ενταξιακή εκπαίδευση», ενώ επιχειρείται η σύνδεσή της με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και τη διαφοροποιημένη διδασκαλία. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η Ιστοριογραμμή/Storyline ως μία διδακτική μέθοδο, που συνδέεται με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και την Ενταξιακή Εκπαίδευση. Τέλος, υποστηρίζεται ότι η Ιστοριογραμμή/Storylineμπορεί να επιφέρει θετικές αλλαγές στην συνεκπαίδευση μαθητών με και χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, να δράσει επικουρικά στο έργο των εκπαιδευτικών, και να συμβάλλει αποτελεσματικά στην εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Τεύχος: 10 (55)

  • Σκοπός του άρθρου αυτού είναι η ανάδειξη της αποξενωμένης σχέσης των κατοίκων των μεγάλων, αλλοτριωμένων αστικών κέντρων από τη φύση και η αποτύπωση των επιπτώσεων της αποξένωσης αυτής για τις νέες γενιές. Το άρθρο βασίζεται στο έργο ΘΕΡΦΥΣ - «Θεραπεύοντας την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη φύση. Διαμόρφωση παιδαγωγικής μεθοδολογίας για την ενδυνάμωση της σχέσης με το δασικό και αγροτικό περιβάλλον», το οποίο υλοποιείται στο Τμήμα Ελαίας και Οπωροκηπευτικών του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (Ι.ΕΛ.Υ.Α.) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και συγχρηματοδοτείται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους.
  • Στο πλαίσιο της Εβδομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, (2η Εβδομάδα του Οκτωβρίου), στα νηπιαγωγεία της Άρτας εκπονήθηκαν δραστηριότητες σχετικές με το περιβάλλον. Τις δραστηριότητες υλοποίησε η κ. Ε. Αντωνοπούλου μέλος της Π.Ο. του Κ.Π.Ε. Αράχθου, σε συνεργασία με τις νηπιαγωγούς, των νηπιαγωγείων που συμμετείχαν. Ο σχεδιασμός των δραστηριοτήτων έγινε από τις κ.κ Αντωνοπούλου Ευανθία και Σκούρα Χαρούλα.

Τεύχος: 8 (53)

  • To βιβλίο του Αλέξανδρου Γεωργόπουλου «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Ζητήματα ταυτότητας», εκδόσεις Gutenberg (2014) συνοψίζει την πορεία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ανιχνεύοντας ταυτόχρονα τη θέση της στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Πρόκειται για ένα βιβλίο αναστοχασμού και αυτοκριτικής για την ΠΕ κι έχει ιδιαίτερη αξία τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που ελπίζουμε στο σχεδιασμό και την υλοποίηση σημαντικών αλλαγών στην εκπαίδευση. Είναι ένα βιβλίο οδηγός για όποιον είναι νέος στο χώρο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, καθώς θα τον βοηθήσει να αποκτήσει μια ξεκάθαρη, έντιμη και σφαιρική εικόνα για θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα της ΠΕ. Παράλληλα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όποιον ασχολείται χρόνια με την ΠΕ, καθώς είναι μια σοβαρή και ίσως η μοναδική προσπάθεια αποτίμησης της πορείας της στην Ελλάδα.
  • Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα, το Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, με υπότιτλο Ζητήματα ταυτότητας, είναι ένα ογκώδης τόμος, 382 πυκνογραμμένων σελίδων, που διατρέχει διεξοδικά και με λεπτομέρεια κάποια σημαντικά και κομβικά θέματα που απασχολούν σήμερα την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
  • Είναι πολύ ευχάριστο το γεγονός δημοσιεύονται πολλά έγκριτα πονήματα για την περιβαλλοντική εκπαίδευση στην ελληνική βιβλιογραφία, όχι τόσο μεταφρασμένα συγγράμματα, αλλά έργα ελλήνων μελετητών και πανεπιστημιακών. Θα μπορούσαμε όμως να αναφέρουμε ότι η μονογραφία του Αλέξανδρου Γεωργόπουλου με τίτλο «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Ζητήματα Ταυτότητας» αποτελεί για διάφορους λόγους κάτι το ιδιαίτερο. Αυτό που σίγουρα την κάνει ιδιαίτερη είναι η απορία που δημιουργεί για το κατά πόσον πρόκειται για ένα βιβλίο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, όπως μαρτυρεί ο τίτλος (Περιβαλλοντική Εκπαίδευση) ή για ένα βιβλίο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, όπως αφήνει να εννοηθεί ο υπότιτλος (Ζητήματα ταυτότητας).

Τεύχος: 6 (51) - 2014

  • Αρκετά συχνά έχουμε ακούσει κριτική για πρακτικές που ακολουθούνται στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) του τύπου: «μα αυτό που κάνει δεν είναι ΠΕ». Τέτοιου είδους εκφράσεις προφανώς υπονοούν ότι η ΠΕ είναι ενιαίο πεδίο πολύ συγκεκριμένο και αυστηρά οριοθετημένο ως προς τους στόχους, το περιεχόμενο και τις ακολουθούμενες πρακτικές, και επιπλέον κοινά αποδεκτό. Συμβαίνει όμως πράγματι κάτι τέτοιο;

Τεύχος: 4(49) - 2013

  • Κατά την Σχολική χρονιά 2012-13, στην Α’ Λυκείου του Κολλεγίου Ψυχικού, στα πλαίσια του μαθήματος Ερευνητική Εργασία (Project) υλοποιήθηκαν εργασίες με θέμα «Βιώσιμος Σχεδιασμός Προϊόντων. Οι μαθητές δούλεψαν πάνω στις αρχές του Σχεδιασμού Προϊόντος ώστε να παράγουν ένα προϊόν δικό τους. Έλαβαν υπόψη την επιλογή υλικών, διαδικασιών παραγωγής και χρήσης, ώστε το προϊόν τους να συνεισφέρει στην αειφόρο ανάπτυξη, μειώνοντας το «αποτύπωμά» του στο περιβάλλον.

Τεύχος: 3 (48)

  • Το σχολικό έτος 2012-2013 τα Γραφεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης & Πολιτιστικών Θεμάτων της Διεύθυνσης Β/θμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης κάλεσαν τις σχολικές μονάδες της περιοχής ευθύνης τους να συμμετάσχουν σε μία εκπαιδευτική δράση με τίτλο «Η γειτονιά μου μέσα από το φακό μιας κάμερας».

  • Τη σχολική χρονιά 2010 - 2011 στο Γυμνάσιο Νέων Επιβατών, Δήμου Θερμαϊκού Νομού Θεσσαλονίκης υλοποιήθηκε Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με θέμα την ανακύκλωση και τίτλο: «Τίποτα δεν πάει χαμένο», διάρκειας επτά μηνών, με τη συμμετοχή δεκαεννέα μαθητών της Γ΄ Τάξης και συντονιστή τον καθηγητή Γιαπουντζή Κωνσταντίνο, κλάδου ΠΕ02.
  • Τη σχολική χρονιά 2011-2012, στο 55ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, εκπονήσαμε για τέσσερις μήνες με τα παιδιά της Πρώτης Τάξης του Δημοτικού Σχολείου, το Πρόγραμμα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με Θέμα: “Παραμύθια με τα Σκουπίδια”.
  • Η απόφαση της διοργάνωσης ημερίδας στην Κωνσταντινούπολη, στο Ζωγράφειο Λύκειο το 2009 ξεκίνησε από τη διάθεση να γίνει γνωστή η Περιβαλλοντική Αγωγή στα σχολεία της ομογένειας αφ΄ ενός, αλλά και αφ΄ ετέρου, να εξασφαλιστεί η ηθική συνδρομή της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στο όλο «εγχείρημα», προκειμένου, να προκύψει στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς η ευκαιρία να «κοινωνήσουν» τις ιδέες του, τη γνώση του, την τοποθέτησή του πάνω στο περιβαλλοντικό ζήτημα! Έτσι απευθυνθήκαμε στην Παναγιότητα του και εκθέσαμε τον προβληματισμό μας, αιτούμενοι παράλληλα να τεθεί υπό την αιγίδα του ‘’ημερίδα’’ με θέμα, που αφορούσε στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Υπογραμμίσαμε λοιπόν πως το ξεκίνημά μας, ως δασκάλων, έγινε σε μια κοινωνία πιο εξωστρεφή, πιο αισιόδοξη, ανοιχτή στις προκλήσεις της εποχής της.

Τεύχος: 2 (47)

Τεύχος: 1 (46)

  • Ο όρος βασισμένη στον «τόπο» εκπαίδευση (place-based education) είναι μεν ένας σχετικά νέος όρος στην εκπαιδευτική βιβλιογραφία καθώς έχει εμφανιστεί την τελευταία δεκαπενταετία, όμως, οι θεωρίες και οι πρακτικές που αντιπροσωπεύει βρίσκονται πολλές δεκαετίες πίσω. Όπως προκύπτει από τη διεθνή βιβλιογραφία, η εμφάνιση του όρου place-based education, συνδέεται α) με το γεγονός ότι όροι «τόπος» (place) και «αίσθηση του τόπου» (sense of place) τελευταία έχουν μεγάλη απήχηση σε πολλά επιστημονικά πεδία β) την ανάπτυξη μιας ευρύτερης κοινωνικής κίνησης αποκαλούμενης «νέος τοπικισμός» (the new localism) και γ) την αντίδραση στα ομογενοποιημένα εκπαιδευτικά προγράμματα με κοινούς στόχους μεταξύ των οποίων και η επίτευξη ενιαίων στάνταρ σε εθνικό και λίγο πολύ σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ αγνοούν την κοινότητα (Gruenewald & Smith, 2008). Όπως θα αναπτυχθεί στη συνέχεια, η κίνηση place-based education έχει πολλούς υποστηρικτές αλλά και επικριτές. Πριν όμως προχωρήσουμε στην παράθεση των απόψεων και τη σχετική συζήτηση γύρω από αυτόν τον όρο, είναι σκόπιμο να κάνουμε μια σύντομη αναφορά στις βασικές έννοιες «τόπος» (place) και «αίσθηση του τόπου» (sense of place) που είναι κεντρικές στην κίνηση αυτή καθώς και στην έννοια «νέος τοπικισμός».
  • Τα σχολικά προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης συνήθως υλοποιούνται με τη μέθοδο project, επίλυσης προβλήματος, χρονογραμμής ή και μελέτης πεδίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιλέγεται μεικτός σχεδιασμός. Σε όλες τις περιπτώσεις προτείνεται η παιδαγωγική ομάδα (εκπαιδευτικοί και μαθητές) να επιλέγει το θέμα σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα τους και να εργάζονται ομαδοσυνεργατικά με στοιχεία βιωματικότητας και άμεση επαφή με τη φύση και τα φυσικά φαινόμενα. Με το πέρασμα του χρόνου άρχισαν να εισάγονται εφαρμογές των ΤΠΕ υποστηρίζοντας τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με αναζήτηση πληροφοριών από το διαδίκτυο, ψηφιακή επεξεργασία εικόνων και προβολή παρουσιάσεων με το PowerPoint. Σήμερα, με τη ραγδαία εξέλιξη των ΤΠΕ και του internet, των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης και των κοινόχρηστων δικτυακών εφαρμογών οι υποστηρικτικές δραστηριότητες των σχολικών περιβαλλοντικών προγραμμάτων μπορούν να εμπλουτιστούν και να αναβαθμιστούν ποιοτικά αξιοποιώντας, σε όλα σχεδόν τα στάδιά υλοποίησης τους σύγχρονα λογισμικά και εφαρμογές Web 2.0.
  • Η εργασία αναφέρεται στη δημιουργία μιας μαθησιακής κοινότητας, όπου μαθητές δύο Γυμνασίων (2ου Γυμνασίου Λαγκαδά & Γυμνασίου Γαζίου Κρήτης) συνεργάστηκαν το σχολικό έτος 2010-11 σε έναν ιστοχώρο wiki για την προβολή του τόπου τους. Η αλληλεπίδραση μαθητών με διαφορετικές εμπειρίες, συμπεριφορές και βιώματα προσφέρει ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες για οικοδόμηση της γνώσης, ανταλλαγή απόψεων και ανάπτυξη περιβαλλοντικών ενδιαφερόντων. Η διδακτική παρέμβαση είναι μία εναλλακτική πρόταση για την υλοποίηση περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων, που μπορεί όμως να εφαρμοστεί και σε άλλα καινοτόμα προγράμματα ή διδακτικά αντικείμενα, με τους μαθητές να αναλαμβάνουν οι ίδιοι την ευθύνη για τα αντικείμενα της μάθησης, σύμφωνα με τις ανάγκες τους και τα ενδιαφέροντά τους. Μέσα από τη δραστηριότητα οι μαθητές συνθέτουν γνώσεις, ενώ παράλληλα καλούνται να επιλύουν προβλήματα που εμφανίζονται στην καθημερινή ζωή
Εγγραφή στο Περιβαλλοντική Εκπαίδευση