Το 7ο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στον Βόλο, στις 8, 9 και 10 Μαΐου του 2015, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και της Ελληνικής Επιτροπής της UNESCO. Προσέλκυσε εκπαιδευτικούς και των τριών βαθμίδων εκπαίδευσης, από όλες τις περιοχές της χώρας, καθώς και εκπαιδευτικούς από την Κύπρο. Οι χώροι που φιλοξένησαν το Συνέδριό μας ήταν το κεντρικό αμφιθέατρο «Γιάννης Κορδάτος» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τα αμφιθέατρα και οι αίθουσες της Γεωπονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Tα τελευταία χρόνια η έρευνα καταγράφει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι - κάτοικοι πόλεων στην πλειονότητά τους – φαίνεται ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν την ζωή των φυτών, αλλά κυρίως δεν δείχνουν ενδιαφέρον για τα φυτά σε σημείο που να μην αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους στο περίγυρo. Αυτό το σύμπλοκο στάσεων και γνώσεων οι Αμερικανοί βοτανολόγοι Wandersee and Schussler, το 1999, το ονόμασαν «τυφλότητα απέναντι στα φυτά» (plantblindness). Και όλα αυτά παρ’ όλο που, όπως δηλώνει ο συγγραφέας των βιβλίων που παρουσιάζουμε, η ζωή στον πλανήτη χωρίς τα ζώα είναι εφικτή, χωρίς τα φυτά είναι αδιανόητη.

Ένα καινούργιο βιβλίο για την “Περιβαλλοντική”, ένας τίτλος που, παρά το ότι αποτελεί επιθετικό προσδιορισμό, καθιερώθηκε περίπου ως ουσιαστικό στην καθημερινή γλώσσα. Ίσως για να μπορεί να αποτελέσει την ομπρέλα, σε ένα πεδίο όπου συναντώνται επιστήμες, φιλοσοφικά και κοινωνικά ρεύματα, εκπαιδευτικές προσεγγίσεις και πολιτικο-οικονομικές επιλογές.

Η συγκεκριμένη βιβλιογραφική αναφορά αφορά το πόνημα, που πρόσφατα δημοσίευσαν η Ελένη Νιάρχου, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης Π.Ε. Γ΄ Αθήνας και ο Νίκος Στεφανόπουλος, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης Π.Ε. Δ΄ Αθήνας, στο πλαίσιο του υποστηρικτικού τους ρόλου προς συναδέλφους εκπαιδευτικούς, που ενδιαφέρονται να υλοποιήσουν σχετικά προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

Ο κινηματογράφος έχει προνομιακή σχέση με την τεχνολογία για δύο λόγους: πρώτον, εξαιτίας της ίδιας της «φύσης» του που έχει ανάγκη τη μηχανική αναπαραγωγή για να υπάρξει και, δεύτερον, επειδή αναπτύχθηκε την εποχή της εντατικής βιομηχανοποίησης. Ο τρόπος που απεικονίζεται το περιβάλλον, φυσικό και αστικό, στον κινηματογράφο αντανακλά το παραγωγικό μοντέλο και καθορίζεται από τις επιχειρηματικές-επενδυτικές επιδιώξεις του κεφαλαίου. Στα φιλμικά τοπία αποτυπώνεται η κυρίαρχη περιβαλλοντική πολιτική.

Το νερό είναι προϋπόθεση της φυσικής ζωής. Είναι, ωστόσο, το απόλυτο φαινόμενο, αφού κάθε διάσταση του ανθρώπου καθορίζεται από το νερό, τόσο το σώμα όσο και η ψυχή του. Ποια είναι, λοιπόν, η θέση του στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος και του πολιτισμού; Στην εργασία αυτή θα γίνει μια περιήγηση στον άυλο πολιτισμό του νερού, με αναφορά στη θεωρία των 4 στοιχείων της ελληνικής αρχαιότητας και στις αντίστοιχές της σε άλλους μεγάλους αρχαίους πολιτισμούς, καθώς και στους συμβολισμούς του νερού που έχει εντοπίσει η έρευνα, χρησιμοποιώντας ως πηγές τη μυθολογία, τις θρησκείες και τις τέχνες διαφόρων τόπων και εποχών.

Στο πλαίσιο της Εβδομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, (2η Εβδομάδα του Οκτωβρίου), στα νηπιαγωγεία της Άρτας εκπονήθηκαν δραστηριότητες σχετικές με το περιβάλλον. Τις δραστηριότητες υλοποίησε η κ. Ε. Αντωνοπούλου μέλος της Π.Ο. του Κ.Π.Ε. Αράχθου, σε συνεργασία με τις νηπιαγωγούς, των νηπιαγωγείων που συμμετείχαν. Ο σχεδιασμός των δραστηριοτήτων έγινε από τις κ.κ Αντωνοπούλου Ευανθία και Σκούρα Χαρούλα.

Έργα τέχνης με αισθητική αξία μπορούν να αξιοποιηθούν στην ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης μαθητών σε διάφορα περιβαλλοντικά θέματα, ενδυναμώνοντας παράλληλα την εκπαιδευτική διαδικασία μέσω της μετασχηματίζουσας μάθησης. Με την παρούσα εργασία επιχειρείται η παρουσίαση της μεθόδου - τεχνικής αξιοποίησης έργων τέχνης προσαρμοσμένη στις ανάγκες της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Οι μαθητές έχουν έτσι τη δυνατότητα να αναθεωρήσουν - εμπλουτίσουν τις απόψεις τους μέσα από την αισθητική εμπειρία της επαφής τους με την τέχνη.

Σκοπός του άρθρου αυτού είναι η ανάδειξη της αποξενωμένης σχέσης των κατοίκων των μεγάλων, αλλοτριωμένων αστικών κέντρων από τη φύση και η αποτύπωση των επιπτώσεων της αποξένωσης αυτής για τις νέες γενιές. Το άρθρο βασίζεται στο έργο ΘΕΡΦΥΣ - «Θεραπεύοντας την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη φύση. Διαμόρφωση παιδαγωγικής μεθοδολογίας για την ενδυνάμωση της σχέσης με το δασικό και αγροτικό περιβάλλον», το οποίο υλοποιείται στο Τμήμα Ελαίας και Οπωροκηπευτικών του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (Ι.ΕΛ.Υ.Α.) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και συγχρηματοδοτείται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους.