"Τι θα έβλεπε η Αλίκη στην χώρα των φυτών" 2011 – "Περί φυτών αφηγήματα" 2014, του Γιάννη Μανέτα, Ηράκλειο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ.

Tα τελευταία χρόνια η έρευνα καταγράφει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι - κάτοικοι πόλεων στην πλειονότητά τους – φαίνεται ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν την ζωή των φυτών, αλλά κυρίως δεν δείχνουν ενδιαφέρον για τα φυτά σε σημείο που να μην αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους στο περίγυρo. Αυτό το σύμπλοκο στάσεων και γνώσεων οι Αμερικανοί βοτανολόγοι  Wandersee and Schussler[i], το 1999, το ονόμασαν «τυφλότητα απέναντι στα φυτά» (plantblindness). Και όλα αυτά παρ’ όλο που, όπως δηλώνει ο συγγραφέας των βιβλίων που παρουσιάζουμε, η ζωή στον πλανήτη χωρίς τα ζώα είναι εφικτή, χωρίς τα φυτά είναι αδιανόητη. Είναι λοιπόν δυνατόν βιβλία που αναφέρονται σε ένα τέτοιο «ανιαρό» θέμα να είναι ενδιαφέροντα έως γοητευτικά; Είναι δυνατόν, βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης να είναι τόσο ενδιαφέροντα, σχεδόν συναρπαστικά και ταυτόχρονα να διατηρούν την επιστημονικότητα του κειμένου; 

Ο συγγραφέας, Γιάννη Μανέτας, καθηγητής της Φυσιολογίας των Φυτών στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας (αφυπηρέτησε πια) φαίνεται ότι τα κατάφερε και τα δύο, καθώς όπως δηλώνει και ο ίδιος «Το να προσπαθεί κανείς να ενημερώσει το ευρύ κοινό σε επιστημονικά θέματα με τρόπο προσιτό, αποτελεί μία εξαιρετική διανοητική εξάσκηση. Ένα επί πλέον παιχνίδι. Με το οποίο συνδέεσαι και πάλι με παλιούς φίλους και αποκτάς νέους»[ii]. Για να επικοινωνήσει κανείς με τα βιβλία του δεν χρειάζονται βαθιές γνώσεις Βιολογίας ή ειδικότερα Βοτανικής. Ευτυχώς φαίνεται ότι αρκεί η περιέργεια και η κοινή λογική. 

Στο πρώτο χρονολογικά βιβλίο «Τι θα έβλεπε η Αλίκη στη χώρα των φυτών», όπως ο ίδιος δηλώνει, εξηγεί ότι «Όλα τα φυτά, ακόμη και τα πιο ταπεινά και αφανή, είναι πολύτιμα απλώς και μόνο επειδή υπάρχουν», το ίδιο κάνει και «στο ακροτελεύτιο πορτρέτο του δεύτερου βιβλίου, με τον τίτλο «Τω αγνώστω φυτώ»[iii]. Και το κάνει μέσα από κεφάλαια και ενότητες όπως: Τα φυτά δεν είναι λιγότερο περίπλοκα από τα ζώα, είναι απλώς διαφορετικά. Πώς τα δένδρα προσεγγίζουν την αθανασία, και άλλα σχετικά ζητήματα. Σύντομη εξελικτική ιστορία των φυτών. Το σεξ στους ακίνητους οργανισμούς. Ο κόσμος με τα μάτια των φυτών. Η άμυνα ενός ακίνητου οργανισμού. Συμβιώσεις παντού. Παραβιάσεις του βασικού βιολογικού τύπου. Είναι τα φυτά ευφυείς οργανισμοί, εν τέλει; Και με τον επίλογο: Ένας φόρος τιμής στον Δαρβίνο.

Το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε και στα αγγλικά (Alice in the Land of Plants, Springer Verlag, 2012). Επίσης το 2014 κυκλοφόρησε και πάλι από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης με σκίτσα της Μυρσίνης Μανέτα.  

Στο δεύτερό του βιβλίο «Περί φυτών αφηγήματα», ο συγγραφέας με 37 μικρά και μεγάλα αφηγήματα περιγράφει πώς τα φυτά διαμόρφωσαν την ιστορία του πλανήτη στο γεωλογικό χρόνο και επηρέασαν την καθώς επίσης και επηρεάστηκαν από την ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών στον ιστορικό χρόνο: Πώς η μικρή παπαρούνα επηρέασε μεγάλες αυτοκρατορίες και πώς το ζαχαροκάλαμο καθόρισε τη διαδρομή του δουλεμπορίου στους νέους χρόνους; Γιατί η μπανάνα συνδέεται με τις «μπανανίες» και τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά με τον Δρα Frankenstein; Πώς μερικά φυτά καταφέρνουν και επιβιώνουν σε θερμοκρασίες δεκάδων βαθμών Κελσίου κάτω απ’ το μηδέν, ενώ άλλα σε σχεδόν απόλυτη ξηρασία; Γιατί ο κρίνος και ο κινέζικος λωτός έχουν συνδεθεί με το άσπιλο και το αμόλυντο; Πώς ήταν τα πρώτα φυτά που εποίκησαν την ξηρά και πώς ενδέχεται να είναι τα φυτά σε άλλους κατοικήσιμους κόσμους;

37 αυτοτελή αφηγήματα για φυτά:

• επωφελή (Solanum tuberosum: Η ιστορία της πατάτας: από τα υψίπεδα των Άνδεων στον ιρλανδικό λιμό. Saccharum officinarum: Πώς το ζαχαροκάλαμο καθόρισε τη δημογραφία του πλανήτη. Musa sp.: Η μπανάνα και οι μπανανίες. Hevea brasiliensis, Pinus halepensis, Pistacia lentiscus:….«τα δέντρα που πληγώνουμε»… κ.α.)  
• αξιοπρόσεκτα (Abies cephalonica: Η αντιμετώπιση της παγωνιάς. Welwitschia mirabilis: Η αντιμετώπιση της δίψας. Saxifraga oppositifolia: Στην κορυφή του κόσμου. Sarcopoterium spinosum: Φιλόξενα καταφύγια και θεμελιωτές βιοποικιλότητας. Cistus sp. & Pinus halepensis: «…χαίρε η καιομένη και χαίρε η χλωρή…»   κ.α.) 
• και τέλος «Τω αγνώστο φυτό»