Ίριδα Τσεβρένη

Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται η διερεύνηση των αλληλεπιδράσεων των παιδιών με τα υλικά τους φύσης και τα έντομα, που μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, μπορούν να οδηγήσουν στην αναμόρφωση του εσωτερικού χώρου του νηπιαγωγείου. Στο πλαίσιο προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, πραγματοποιήθηκε έρευνα δράσης σε νηπιαγωγείο μιας υπαίθριας κωμόπολης του Νομού Μαγνησίας με τη συμμετοχή επτά νηπίων και προνηπίων ηλικίας 4-5 ετών με επίκεντρο τη διαμόρφωση της τάξης του νηπιαγωγείου με στοιχεία της φύσης, οικεία από το ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών στην αυλή του σχολείου.

Η εργασία αυτή επιχειρεί να συμβάλει στο διάλογο για την κριτική παιδαγωγική θεωρία και πράξη στο ελληνικό σχολείο, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ξεδιπλώνοντας εμπειρίες εκπαιδευτικών που οραματίζονται, σχεδιάζουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα, στα οποία τα μικρά παιδιά αποτελούν ισότιμους συνομιλητές και ενεργούς παράγοντες κριτικού μετασχηματισμού του περιβάλλοντός τους. Παρουσιάζονται οι περιπτώσεις δύο σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Αθήνα, όπου τα μικρά παιδιά ενεπλάκησαν σε διαδικασίες διαβούλευσης, οραματισμού και δράσης για τα ζητήματα του άμεσου περιβάλλοντός τους. Οι εκπαιδευτικοί των παραπάνω σχολείων υποστηρίχθηκαν μέσα από επιμορφωτικές διαδικασίες με επίκεντρο τη βιωματική εκπαίδευση, τη διαλογική αλληλεπίδραση και την ενδυνάμωση, που τις ενθάρρυναν να προσεγγίσουν την περιβαλλοντική εκπαίδευση ως μία πολιτική διαδικασία που δεν αποδέχεται την πραγματικότητα ως μία παγιωμένη κατάσταση, παλεύει ενάντια στην απάθεια και στο φόβο και δημιουργεί συναντήσεις και συνεργασίες με σκοπό την εκπαιδευτική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή.

Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να αναδείξει τις δυνατότητες που παρουσιάζει η αξιοποίηση της έρευνας δράσης στο πλαίσιο μιας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης εστιασμένης στη συμμετοχή και τη χειραφέτηση και βασισμένης στον τόπο, που ενθαρρύνει τα παιδιά να διερευνήσουν και να συμμετέχουν στη βελτίωση ζητημάτων του άμεσου περιβάλλοντός τους. Πάνω σε αυτή τη βάση υλοποιήθηκε πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με τη χρήση της έρευνας δράσης σε παιδικό σταθμό του Βόλου, με τη συμμετοχή των μικρών παιδιών και των εκπαιδευτικών του σχολείου, με επίκεντρο τη βελτίωση της σχολικής αυλής.

Το άρθρο αυτό αναδεικνύει τα βασικά χαρακτηριστικά μιας παιδαγωγικής μεθοδολογίας στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, η οποία επιχειρεί να συμβάλει στην ενδυνάμωση της σχέσης των κατοίκων των μεγάλων αστικών κέντρων με τη φύση. Η παιδαγωγική μεθοδολογία διαμορφώθηκε μέσα από μία συμμετοχική και συνεργατική διαδικασία, η οποία υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου ΘΕΡΦΥΣ - «Θεραπεύοντας την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη φύση.

Σκοπός του άρθρου αυτού είναι η ανάδειξη της αποξενωμένης σχέσης των κατοίκων των μεγάλων, αλλοτριωμένων αστικών κέντρων από τη φύση και η αποτύπωση των επιπτώσεων της αποξένωσης αυτής για τις νέες γενιές. Το άρθρο βασίζεται στο έργο ΘΕΡΦΥΣ - «Θεραπεύοντας την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη φύση. Διαμόρφωση παιδαγωγικής μεθοδολογίας για την ενδυνάμωση της σχέσης με το δασικό και αγροτικό περιβάλλον», το οποίο υλοποιείται στο Τμήμα Ελαίας και Οπωροκηπευτικών του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (Ι.ΕΛ.Υ.Α.) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και συγχρηματοδοτείται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους.

Η εργασία αυτή αφορά στη Φιλοσοφία της Φύσης στην Αρχαία Ελλάδα, ξεκινώντας από τη μυθολογία των Αρχαίων Ελλήνων και συνεχίζοντας στους Προσωκρατικούς και στους Στωικούς Φιλοσόφους. Διερευνήσαμε τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, και ευρύτερα τον τρόπο σκέψης και ζωής των Αρχαίων Ελλήνων και αναδείξαμε στοιχεία και αξίες των Αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων σε σχέση με τη φύση.