"Δεν υπάρχει πλανήτης Β"

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο τυφώνας Χάϊγιαν, που έπληξε τις Φιλιππίνες, στις αρχές του Νοέμβρη και άφησε πίσω του χιλιάδες θύματα, αλλά και οι ανεξέλεγκτες τελευταίες πλημμύρες στον τόπο μας, με θύματα, στη Ρόδο και το Άργος, χαρακτηρίζονται  ως «φυσικές καταστροφές», που η ένταση τους κάνει τους υφιστάμενους μηχανισμούς ανεπαρκείς, ενώ όλο και μεγαλώνει την αντίληψη, ότι αποτελούν τις «νοσηρές πλευρές» της προόδου.

Στην πρόσφατη 19^η Διάσκεψη για το Κλίμα, των Ηνωμένων Εθνών (19 COP) στη Βαρσοβία, που έληξε στις 24 Νοέμβρη ΄13, χωρίς αισιόδοξα αποτελέσματα, στην παρουσίαση της νέας έκθεσης της IPCC (Διακυβερνητική για την Κλιματική Αλλαγή), ακούστηκε, ότι είναι πλέον "εξαιρετικά πιθανό", η επίδραση του ανθρώπου – με βεβαιότητα κατά 95% -  να είναι η κύρια αιτία της ανόδου της θερμοκρασίας που παρατηρείται από τα μέσα του 20ου αιώνα, ενώ στην προηγούμενη έκθεση του 2007, η βεβαιότητα αυτή ήταν 90%.

Οι υπερασπιστές της περιβαλλοντικής οπτικής στην κοινωνία και την πολιτική, πολλές φορές αδυνατούν να πείσουν  για τους κινδύνους που ενέχονται σε ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα, γιατί είτε είναι αφανείς σε κανονικές συνθήκες και οι αποδείξεις του κινδύνου έρχονται μετά την καταστροφή σαν επιπτώσεις, είτε η επίδραση τους θα γίνει εμφανής στις επόμενες γενιές (πχ κλιματική αλλαγή, πυρηνικά ατυχήματα, γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί, χημικοί κίνδυνοι). (βλέπε άρθρο:«Σκέψεις από τη σκοτεινή γωνιά: Η εκπαίδευση για την αειφορία σε εποχές κρίσης» του D. Selby).

Είναι βέβαια ηλίου φαεινότερο, ότι χωρίς τη γνώση δεν μπορεί να υπάρχει αναγνώριση ενός προβλήματος, καθώς και η δημόσια συνειδητοποίηση του και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να αναπτυχθεί μια πολιτική διαδικασία για την επίλυση του. Σε αυτό έχει να παίξει μεγάλο ρόλο η Περιβαλλοντική εκπαίδευση. (βλέπε άρθρα: “Διδάσκοντας την Περιβαλλοντική Επιστήμη: Η πρόκληση» των Α. Μανδρίκα, Π. Ψωμιάδη, Κ. Σκορδούλη κ.α, και «Η Συστημική Δυναμική, ως εργαλείο υποστήριξης των προγραμμάτων Π.Ε» των Σ. Κονταξάκη και Η. Βρυώνη)

Με αφορμή το αναστοχαστικό κείμενο «Τάσεις και Προσανατολισμοί της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στον 21^ο Αιώνα» τουΚ. Κορφιάτη,  στο οποίο γίνεται απολογισμός των προσπαθειών της Π.Ε, ο συγγραφέας αναρωτιέται: γιατί ενώ υπάρχει ανεπτυγμένη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, δεν είναι αναπτυγμένη η θέληση για δράση; και προχωράει κάνοντας κριτική στους μέχρι τώρα  τρόπους και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Π.Ε, ενώ προσπαθεί να ανιχνεύσει  ένα καινούργιο πλαίσιο.

Η προσκόληση  του περιβαλλοντικού  προβληματισμού κυρίως στον χώρο του οικολογικού εκσυγχρονισμού, με προτεινόμενες μόνο λύσεις από την επιστήμη και την τεχνολογία, ως καινοτομικές ή πράσινες λύσεις, κατά πόσο έχουν τη δυνατότητα να ξεπεράσουν το ρητορικό πεδίο και να αποκτήσουν μια αναντίρρητη σχέση  με την κοινωνία και με την υλική πραγματικότητα της συνεχιζόμενης οικολογικής υποβάθμισης; (βλέπε κείμενα: «Τουριστική διαχείριση προστατευόμενης περιοχής» των Γ. Ατύπα και Α. Κάφυρη) και τα προγράμματα Π.Ε στην Ενότητα: Π.Ε στο σχολείο)

Ίσως  ήρθε ο καιρός να αναρωτηθούμε: Μπορεί η ανθρώπινη επινοητικότητα  να ξεπεράσει τους περιορισμούς που βάζει η ίδια η φύση;

Μήπως πρέπει να αλλάξουμε τις αφηγήσεις μας και αντί να βλέπουμε τη Γη από ψηλά, να αποκτήσουμε βιωματική σχέση με τον τόπο, τη Γη και τη φύση;

«Δεν υπάρχει πλανήτης Β» έλεγε το σύνθημα των περιβαλλοντικών οργανώσεων έξω από τον χώρο της Διάσκεψης για το κλίμα, στη Βαρσοβία.

Αν αναλογιστούμε δε, ότι λόγω της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης καλλιεργείται η αντίληψη, ότι η εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος στα κράτη που πλήττονται, είναι μια γρήγορη λύση για την ανάκαμψη, (βλέπε το κείμενο:Οικονομική κρίση, Ευρωπαϊκή Ένωση και Περιβαλλοντική υποβάθμιση" του Γ. Μπλιώνη), τότε ίσως πρέπει να συνταχτούμε με την αντίληψη της Naomi Klein ότι, η  αντιμετώπιση της νέας κατάστασης όπως διαμορφώνεται, τόσο στη χώρα μας όσο και παγκόσμια, μπορεί να γίνει, μόνο αν αντιμετωπίσουμε την οικονομική και την οικολογική κρίση σαν ένα.