Μια Ιστορική μαρτυρία του τ. Προέδρου της ΠΕΕΚΠΕ Βασίλη Ψαλλιδά

«Κατευόδιο» για τον Κωστή Στεφανόπουλου από την πλευρά

της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Ο Κωνσταντίνος (Κωστής) Στεφανόπουλος (1926 - 2016) ήταν δικηγόρος και πολιτικός. Τον γνωρίζουμε περισσότερο ως πολιτικό και όχι σαν δικηγόρο. Διατέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας για δύο συνεχόμενες θητείες από το 1995 έως το 2005, ο 6ος κατά σειρά μετά την μεταπολίτευση και την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Υπήρξε βουλευτής Αχαΐας με την ΕΡΕ (1964–67), την Νέα Δημοκρατία (1974–85) και την ΔΗΑΝΑ (1985–89), κεντροδεξιό κόμμα που ίδρυσε και του οποίου ηγήθηκε. Από το 1974 μέχρι το 1981 χρημάτισε διαδοχικά υπουργός Εσωτερικών (1974–76), Κοινωνικών Υπηρεσιών (1976–77) και Προεδρίας της Κυβερνήσεως (1977–81) στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Γεωργίου Ράλλη.

Η ανάδειξή του το 1995 στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα ήταν αποτέλεσμα ενός τακτικού ελιγμού του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος συνήψε συμφωνία με τον τότε πρόεδρο της Πολιτικής Άνοιξης, Αντώνη Σαμαρά, για στήριξη κοινής υποψηφιότητας με στόχο την αποφυγή εκλογών, τις οποίες αποζητούσε ο τότε πρόεδρος της ΝΔ, Μιλτιάδης Έβερτ.

Κατά την διάρκεια της προεδρικής θητείας του αλλά και αργότερα, ο Στεφανόπουλος έχαιρε υψηλής δημοφιλίας, απόρροια της σοβαρής και διακριτικής άσκησης των καθηκόντων του, αλλά και της άμβλυνσης των πολιτικών παθών σε μια περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, που επέτρεπε στις πολιτικές δυνάμεις να προστατεύουν το κύρος των θεσμών. Ιδιαίτερα χαρακτηριστική ήταν η δημοκρατική, πατριωτική στάση του με επικριτικές δηλώσεις και σχόλια έναντι του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Ελλάδα το 1999.

Ως Πρόεδρος της ΠΕΕΚΠΕ συνάντησα το 1997 τον Κωστή Στεφανόπουλο στο Προεδρικό Μέγαρο. Θέμα της συνάντησή μας ήταν η ανάγκη υποστήριξης της πρότασης για την διεξαγωγή της Διεθνούς Διάσκεψης της UNESCO στην Θεσσαλονίκη στους διεθνείς οργανισμούς και ο προσδιορισμός των απαιτούμενων ενεργειών μας. Με δέχθηκε κατόπιν αίτησή μας. Ένα απλό φαξ το οποίο απαντήθηκε σχεδόν άμεσα από την γραμματεία του, που προσδιόρισε την συνάντηση σε μικρό χρονικό διάστημα. Η συνάντηση μας διήρκησε περίπου μισή ώρα με 45 λεπτά. Θυμίζω ότι τότε η ΠΕΕΚΠΕ, αν και με μεγάλο αριθμό μελών ήταν μια άσημη οργάνωση, που πρόσφατα είχε ιδρυθεί και δεν είχε επιστημονικό κύρος.

Δεν περίμενα πολύ στον προθάλαμο, είχα πάει ενωρίτερα για να είμαι συνεπής στο ραντεβού. Με υποδέχτηκε η γραμματεία του με βάση το πρωτόκολλο και η συνάντηση μας έγινε στο γραφείο του Προέδρου. Η συζήτηση ξεκίνησε από ερωτήσεις του για εμένα προσωπικά και την ΠΕΕΚΠΕ και λίγο αργότερα επικεντρώθηκε σε ερωτήσεις σχετικά με την UNESCO και τις συνδιασκέψεις με θέμα την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση που είχαν προηγηθεί στην Τιφλίδα (1977) και την Μόσχα (1987) αλλά και στην Διάσκεψη του Ρίο (1992). Επιχειρηματολόγησα για την μοναδική ευκαιρία της ανάθεσης από της UNESCO στην χώρα μας για την προετοιμασία και την  πραγματοποίηση της Διεθνούς Συνδιάσκεψης στην Ελλάδα. Με άκουγε με προσοχή και με παρακολουθούσε με εκείνη την διερευνητική χαρακτηριστική ματιά του. Όταν ολοκλήρωσα, με ρώτησε εάν γνωρίζω την θέση της πολιτικής ηγεσίας της Ελληνικής Κυβέρνησης για το συγκεκριμένο θέμα. Ήταν απλός και πορευόταν με σοβαρή και διακριτική άσκηση των καθηκόντων του. Τον ενημέρωσα λοιπόν, ότι την ίδια ημέρα είχε προηγηθεί συνάντηση μου με τον κ. Κ Λαλιώτη, Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ με το ίδιο θέμα. Συνάντηση που είχε προγραμματιστεί ο σύμβουλος του Κ. Λαλιώτη, ο αείμνηστος σεμνός αγωνιστής και αγαπητός φίλος Δημήτρης Τσίρος. Στην συνάντηση αυτή εκπροσωπούσα εκτός από την ΠΕΕΚΠΕ και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μιχαήλ Σκούλλο, πρόεδρο του Μεσογειακού Γραφείου Πληροφόρησης (ΜΙΟ-ECSDE). Η πρόταση μας απλή και σαφής, τα επιχειρήματα για την πολιτική σημασία, ξεκάθαρα και η απάντηση του υπουργού ακόμη σαφέστερη. «Έχετε την πλήρη κάλυψη και την υποστήριξη του υπουργείου και της ελληνικής Κυβέρνησης στις ενέργειές σας». Η υποστήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης δια στόματος του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ αφορούσε εκτός από το πολιτικό σκέλος και την αμέριστη οικονομική στήριξη ενός τέτοιου μεγάλου εγχειρήματος. Το δεύτερο επίπεδο συζήτησης με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αφορούσε στην προώθηση και υποστήριξη της πρότασής μας στους διεθνείς οργανισμούς και τους πιθανούς συμμάχους και υποστηρικτές στην ψήφιση της πρότασης μας στην UNESCO. Τον ενημέρωσα ότι είχα ήδη επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο μας, πρέσβη της Ελλάδας στην UNESCO στο Παρίσι τον Βασίλη Βασιλικό και ότι εκκρεμούσε επίσκεψή μου στο Παρίσι.

Έτσι λοιπόν στα Πρακτικά της Διεθνούς Διάσκεψης «Περιβάλλον και Κοινωνία: Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση των Πολιτών για την Αειφορία» Θεσσαλονίκη 8-12 Δεκεμβρίου 1997 που οργανώθηκε από την UNESCO & την Ελληνική Κυβέρνηση θα διαβάσετε ότι ήταν υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνική Δημοκρατίας.

Αντί επιλόγου

Αυτά που συνομολογήθηκαν τότε έχουν και την δική του συμμετοχή:

«0 επαναπροσανατολισμός του συνόλου της εκπαίδευσης προς την αειφορία περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα της τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης σε όλες τις χώρες. Η έννοια της αειφορίας περιλαμβάνει όχι μόνο το περιβάλλον αλλά επίσης τα προβλήματα της φτώχειας, του πληθυσμού, της υγείας, της εξασφάλισης τροφής, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ειρήνης. Η αειφορία είναι σε τελική ανάλυση μια ηθική επιταγή, μια επιταγή αξιών στην οποία οι πολιτιστικές διαφοροποιήσεις και η παραδοσιακή γνώση οφείλουν να γίνονται δεκτά με τον δέοντα σεβασμό» άρθρο #10 και

«Η περιβαλλοντική εκπαίδευση όπως αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των συστάσεων της Τυφλίδας και όπως έχει εξελιχθεί από τότε, ενασχολούμενη με όλο το εύρος των οικουμενικών θεμάτων που συμπεριλαμβάνονται στην Ημερήσια Διάταξη για τον 21ο αιώνα (Agenda 21) και στις κύριες Διασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρεται επίσης και ως εκπαίδευση για την αειφορία. Αυτό της επιτρέπει να αναφέρεται ως εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία» άρθρο #11.

Ο Βασίλης Ψαλλιδάς (psallidas[at]mio-ecsde.org) είναι Φυσιογνώστης, MSc Περιβαλλοντική Βιολογία, τέως Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση