Τεύχος 16 - 17 (61 - 62)

της σύνταξης

  • Ζούμε την εποχή της παγκοσμιοποίησης, σε ένα κόσμο που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος, απροσδιόριστος και αβέβαιος, ενώ εμείς συνεχίζουμε να τον αντιλαμβανόμαστε αποσπασματικά και περιορισμένα, μέσα στο πλαίσιο της απαρχαιωμένης καρτεσιανής αντίληψης «των διαχωρισμών και των δυϊσμών» και  της Νευτώνειας μηχανιστικής λογικής - ως μοναδικό επιστημονικό πλαίσιο - «ζώντας, μάλιστα και  ως να μην υπάρχει αύριο».

Άρθρα με κρίση

  • Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με ένα γιλέκο στη θάλασσα της παγκοσμιοποίησης» στοχεύει να φέρει σε επαφή τους συμμετέχοντες με τις οπτικές των ανθρώπων που ζουν και δραστηριοποιούνται στα διάφορα στάδια του κύκλου ζωής των καταναλωτικών μας αγαθών. Με τον τρόπο αυτό, οδηγούνται στον αναστοχασμό πάνω στις δικές τους καταναλωτικές επιλογές και τον βαθμό στον οποίο αυτές εμποδίζουν την ίση πρόσβαση όλων στα δικαιώματα. Ως πρόγραμμα εκπαίδευσης για την αειφορία, αναπτύσσει ορισμένες από τις βασικές ικανότητες του παγκόσμιου πολίτη (κριτική και συστημική σκέψη, προβολή στο μέλλον, αυτογνωσία) και εστιάζει σε αξίες όπως αλληλεγγύη, κοινή ευθύνη, περιβαλλοντική και κοινωνική δικαιοσύνη. Καθιστά αντιληπτή την ευρύτητα των θεμάτων που καλύπτονται από την ιδέα της αειφορίας και διευκολύνει την ενσωμάτωση στην καθημερινή διδακτική πράξη ορισμένων από τους 17 στόχους της Βιώσιμης Aνάπτυξης του ΟΗΕ, όπως υπεύθυνη παραγωγή και κατανάλωση, ισότιμη πρόσβαση στα δικαιώματα, κλπ. Μέσα από το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία του (ιστοριογραμμή, παιχνίδι προσομοίωσης, εργασία στις ομάδες) το πρόγραμμα μπορεί να αξιοποιηθεί σε πολλά μαθήματα της Β/θμιας και της Α/θμιας Εκπ/σης (Στ΄ τάξη). Φαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχει μια διαφοροποίηση μεταξύ των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης αλλά και των ειδικοτήτων ως προς τις ιδέες και αξίες της αειφορίας που επιλέγουν οι εκπαιδευτικοί ως συναφείς και αξιοποιήσιμες για τη διδακτική τους πράξη.
  • Με αφορμή το τραγικό γεγονός της πλημμύρας της 15-11-2017 που κατέστρεψε τις υποδομές της Μάνδρας και άφησε πίσω του ανθρώπινα θύματα, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ένα πολύμηνο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από τρεις εκπαιδευτικούς του 4ου Δ.Σ. Ελευσίνας σε συνεργασία με την αρμόδια Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Οι μαθητές της Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης, που πήραν μέρος στο πρόγραμμα, είχαν βιώσει έντονα τις επιπτώσεις του πλημμυρικού φαινομένου, καθώς οι χείμαρροι της Μάνδρας εκβάλλουν στον Κόλπο της Ελευσίνας, διερχόμενοι μέσα από τσιμεντένιο αγωγό κατασκευασμένο πολύ κοντά στο σχολείο των μαθητών.Το πολύμηνο πρόγραμμα σχεδιάστηκε με τη μέθοδο της Συστημικής του Παρατηρητή. Στο παρόν άρθρο αναλύονται τα αποτελέσματα δύο παιδαγωγικών δραστηριοτήτων που επιλέχθηκαν από ολόκληρο το πρόγραμμα με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων και τη διατύπωση προτάσεων όσον αφορά α) την επιλογή μεθόδων και διδακτικών τεχνικών σε περιβαλλοντικά προγράμματα που αφορούν δύσκολα ζητήματα του τοπικού περιβάλλοντος, β) το ρόλο της τέχνης στην συναισθηματική αποφόρτιση μετά από ένα συνταρακτικό γεγονός, γ) την αξία της βιωματικής μάθησης για την κατανόηση μιας φυσικής καταστροφής και δ) κατ’ επέκταση την ενδυνάμωση της συναισθηματικής εμπλοκής των μαθητών στα τοπικά περιβαλλοντικά προβλήματα ώστε να οδηγηθούν σε ανάληψη δράσης για την επίλυσή τους.
  • Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του βαθμού ικανοποίησης των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από τη συμμετοχή τους στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ποροΐων. Σε αυτή τη βάση πραγματοποιήθηκε έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίο περιλάμβανε κυρίως ερωτήσεις κλειστού τύπου και απευθύνθηκε σε όσους εκπαιδευτικούς επισκέφθηκαν με τους μαθητές τους το ΚΠΕ Ποροΐων για την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατά το σχολικό έτος 2015-16 (15 Οκτωβρίου 2015 μέχρι 10 Ιουνίου 2016).
  • Τα πολύπλοκα παγκόσμια ζητήματα, όπως η αειφόρος ανάπτυξη, οι συγκρούσεις και το διεθνές εμπόριο, ανέδειξαν την ανάγκη να αποκτήσουν οι μαθητές τις απαραίτητες ικανότητες ώστε να γίνουν ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Για το λόγο αυτό, επιχειρείται το τελευταίο διάστημα η σύνδεση της Αειφόρου Ανάπτυξης με την Εκπαίδευση για την Παγκόσμια Ιδιότητα του Πολίτη. Μάλιστα η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη και την Παγκόσμια Ιδιότητα του Πολίτη, αποτελεί σήμερα έναν από τους στρατηγικούς τομείς του προγράμματος Εκπαίδευσης της UNESCO, καθώς εντάσσεται στην Ατζέντα και το πλαίσιο δράσης «Εκπαίδευση 2030».

Π.Ε στο σχολείο

  • Πρόκειται για ένα ετήσιο Εθελοντικό Περιβαλλοντικό. Πρόγραμμα που υλοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2017-2018. Αποτελείται από μια σειρά δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν από τους μαθητές των Α1, Γ2, Στ2 (Αγγλικά), Παράλληλης Στήριξης και Τ.Ε. του 5ου ΔΣ Πόλεως Ρόδου, οι οποίοι συμμετείχαν για δεύτερη χρονιά στο Καινοτόμο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Νοιάζομαι και Δρω, το οποίο υλοποιείται από το Μη κερδοσκοπικό Σωματείο Δεσμός και το Ίδρυμα Λαμπράκη (www.noiazomaikaidrw.gr), με τίτλο «Περι"ΒΑΛΛΩ"ν κι ΕΓΩ - Νοιάζομαι, Δρω και Κινητοποιώ για το περιβάλλον». Βασικός σκοπός του προγράμματος ήταν η καλλιέργεια της Πολιτότητας στους μαθητές και η ενασχόλησή τους με θέματα που αφορούν την διαμόρφωση στάσεων και υιοθέτησης "σωστού" τρόπου ζωής σε σχέση με το περιβάλλον, καθώς και την ευαισθητοποίηση και την ανάληψη δράσεων για την προστασία του.

Π.Ε. στο σχολείο

  • Η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της σύζευξης των καινοτόμων Προγραμμάτων ΠΕ που εκπονούνται στις σχολικές μονάδες με τις ανάγκες και προτεραιότητες των δήμων προχώρησε στις αρχές του σχολικού έτους 2016-2017 στην ίδρυση του Τοπικού Θεματικού Δικτύου Π.Ε σε συνεργασία με το αντίστοιχο Γραφείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, τον Δήμο Παύλου Μελά, το Κ.Π.Ε. Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου και Φορείς του Δήμου Παύλου Μελά, Το σκεπτικό ανάπτυξης του Δικτύου ήταν η υπάρχουσα κατάσταση και τα προβλήματα που συνθέτουν το πάζλ του δήμου με κρίσιμα ζητήματα την διαχείριση των απορριμμάτων, τους υποβαθμισμένους ελεύθερους χώρους και τις σχολικές αυλές και κυρίως το ενδιαφέρον του δήμου για μείωση του όγκου των απορριμμάτων, προώθηση της ανακύκλωσης στα σχολεία & τις οικογένειες των δημοτών μέσω των μαθητών-αυριανών πολιτών, προστασία του αστικού πράσινου και αειφορική διαχείριση (διαμόρφωση, προστασία) των ελεύθερων χώρων για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.

Θεσμικό και Μεθοδολογικό πλαίσιο της Π.Ε

  • Το 2015 υπήρξε σταθμός για την παγκόσμια κοινότητα καθώς σηματοδότησε το τέλος των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας και την υιοθέτηση των Νέων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής Rio+20 για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (2012), έγινε μια προσπάθεια αποτίμησης της εμπειρίας που αποκομίστηκε από την υλοποίηση των Αναπτυξιακών Στόχων (2000-2105). Στις πολυμερείς συζητήσεις που διεξήχθησαν, πριν και κατά τη Διάσκεψη, διαπιστώθηκαν τα κενά και οι παραλήψεις του προηγούμενου πλαισίου δράσης και αποφασίστηκε η δημιουργία ενός νέου πλαισίου το οποίο θα έπρεπε να έχει οικουμενικό χαρακτήρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προκλήσεις έχουν πλέον παγκόσμια διάσταση και αφορούν όλο τον πλανήτη.

Περιβάλλον κσι Κοινωνία

  • Σε παγκόσμια κλίμακα κυριαρχεί η τάση για την μετάβαση από ένα μοντέλο οικονομίας η οποία βασίζεται στον ορυκτό πλούτο σε ένα βιώσιμο βιοοικονομικό μοντέλο είναι απόλυτα συμβατό με μια κυκλική οικονομία που αξιοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι ΗΠΑ και η Βραζιλία που συνδέονται με ενεργειακές εμπορικές σχέσεις είναι οι πρωτοπόροι στον τομέα της βιοενέργειας ενώ μεγάλη δυναμική στον τομέα αυτό παρουσιάζει και η Ελλάδα. Ένα μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί είναι η εξεύρεση μιας χρυσής τομής ανάμεσα στην κοινωνικοποικονομική και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Οι επόμενες παράγραφοι αναλύουν τη βιοοικονομία σε σχέση με την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα δάση της Ευρώπης ως μία πολύτιμη πηγή βιομάζας και την Ευρωπαική στρατηγική για την βιοοικονομία, την ανάπτυξη αυτοτροφοδοτούμενων τοπικών οικονομιών στη χώρα μας αλλά και περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές ανησυχίες που εγείρει η παραγωγή βιοκαυσίμων στην Αμερικανική ήπειρο που πρωτοπορεί στον τομέα της βιοενέργειας.
  • Για τον προσανατολισμό της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης προς την Εκπαίδευση για την Αειφορία όπως υπαγορεύεται από την αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης εκπαιδευτικού έργου της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σύμφωνα με τον νόμο 4547/2018 και τις εξελίξεις στο χώρο των σχολικών δραστηριοτήτων, βασικό πυλώνα θα αποτελέσει το άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία και οι συνεργασίες που μπορούν να αναπτυχθούν μεταξύ τοπικών φορέων και σχολικής κοινότητας με στόχο να βοηθήσουν τους/τις μαθητές/-τριες στην κατανόηση των θεμάτων που αφορούν το περιβάλλον στο οποίο ζουν και την ενδυνάμωσή τους ώστε να ερμηνεύουν, να κρίνουν και να αναλαμβάνουν δράση.

Βιβλιοπαρουσίαση

Ενημέρωση